Kronkelberk, de gedroomde ‘grondstof’ voor het allerbeste werk

Kronkelberk, de gedroomde ‘grondstof’ voor het allerbeste werk

Op mijn site zet ik graag een boompje op over de materialen waarmee ik werk. In deze blog richt ik de schijnwerpers op een van de meest elegante exemplaren van die ‘boompjes’, de kronkelberk.
Deze weinig bekende boom doet zijn naam ook echt eer en zijn slingerende schoonheid spreekt tot de verbeelding van velen.

K3: drie verschillende namen, steeds dezelfde magie

Onze houten hoofdrolspeler heeft verschillende namen, die toevallig allemaal met een k beginnen. De kronkelberk gaat ook als krulberk of Karelische berk door het leven. De laatste verwijst naar zijn geografische geboortegrond: de boom groeit nergens meer en beter dan in Karelië – het gure grensgebied tussen Finland en Rusland

Een genetisch defect met een betoverend effect?

Algemeen wordt aangenomen dat de kronkelberk zijn specifieke schoonheid dankt aan een genetische afwijking: ‘gewone’ groei maakt plaats voor een gekrulde groei van zowel de stam als de takken.

Dit genetische defect zorgt voor een bijzonder decoratief effect, waardoor de boom en zijn hout letterlijk en figuurlijk graag geziene gasten zijn. Recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat de kleur en vormverschillen misschien niet door een afwijking maar door (het ontbreken van) licht veroorzaakt worden. Wat er ook van zij, de boom is een rare maar knappe kronkel van moeder natuur.

Het noordse goud: zeldzaam en kostbaar hout
De vraag naar kronkelhout is veel groter dan het aanbod, en het kostbare én kostelijke hout wordt dan ook bijna uitsluitend voor kwalitatieve kleinoden gebruikt.

In dat opzicht kan de hoogstaande houtsoort bogen op een goedgevulde geschiedenis. Zo werd het in een ver verleden vaak gebruikt voor de handgrepen van vikingzwaarden. Ruim een eeuw geleden maakte het grote publiek kennis met deze aparte eyecatcher, toen Fabergé in kronkelhout een verrukkelijke versie van zijn beroemde ei maakte voor de Russische tsaar. Momenteel schittert het hout in het interieur van luxueuze wagens en schepen én wordt er magisch meubilair van gemaakt. Zo steelt het hout onder meer de show in een deel van het Estse parlement. Ik ben dan ook heel blij én trots om dit internationale icoon binnenkort voor mijn schrijfmaterialen te kunnen gebruiken.

De looks van marmer, maar zachter en warmer

Door de gure omstandigheden in zijn biotoop, is kronkelberk een trage groeier. Die groei loopt figuurlijk en letterlijk over een moeilijk en kronkelig pad: tijdens de groei vormt de boom lussen op de stam en ontstaat er een grillig patroon met harde en zachte lagen en een kleurschakering tussen lichtgeel en lichtbruin. Hierdoor krijgt het hout een mooie marmerlook, al is het veel warmer dan de befaamde steensoort.
Een Letse connectie als betrouwbare bron voor de pure perfectie

Vraag blijft natuurlijk hoe ik als bescheiden Belgische pennenmaker aan deze gegeerde grondstof kan komen.

Het antwoord heet Nancy! Nancy is niet alleen verantwoordelijk voor het bosbeheer in Letland, ze is ook Luxpens betrouwbare rechterhand in dat bosrijke land.

Ze is iemand op wie ik blind kan vertrouwen én ze steekt met veel plezier de handen uit de mouwen: zo verzaagt ze de mooiste droge stukken kronkelberk tot de exacte maten die ik nodig heb. Van die blokjes van topkwaliteit bezorgt ze me foto’s die als basis dienen voor mijn kwalitatieve keuze.

Na deze strenge selectie stuurt ze de prachtige partij hout via DHL rechtstreeks naar Herenthout. Hier passeren de blokjes al dan niet door mijn handen alvorens ik ze letterlijk onder handen neem: alleen de allerbeste stukjes mogen de laatste etappe naar de werkbank maken.

Klik hier om pennen te zien in dit Noordse Goud